بررسی شخصیتپردازی در شاهنامه و تاثیر آن بر هویت ملی دانشآموزان با تاکید بر کتب فارسی متوسطه دوم
کلمات کلیدی:
شاهنامه, شخصیتپردازی, هویت ملی, کتاب‌های فارسی متوسطه دوم, تربیت اخلاقیچکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی شخصیتپردازی در شاهنامه و تأثیر آن بر هویت ملی دانشآموزان در کتاب‌های فارسی متوسطه دوم انجام شد. این مطالعه از نوع توصیفی ـ تحلیلی و کیفی است و با استفاده از روش تحلیل محتوای کتاب‌های درسی و متون شاهنامه، ابعاد فردی، اخلاقی، اجتماعی و هویتی شخصیت‌ها مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که شخصیت‌های شاهنامه، همچون رستم، سیاوش، کیخسرو و سهراب، دارای ویژگی‌های چندبعدی هستند و هر یک پیام‌های تربیتی و هویتی قابل توجهی برای دانشآموزان دارند. بازنمایی این شخصیت‌ها در کتاب‌های فارسی متوسطه دوم متفاوت است؛ پایه دهم بیشتر بر جنبه‌های حماسی و تراژیک تمرکز دارد، پایه یازدهم بر اخلاق و عبرت‌آموزی و پایه دوازدهم بر خردورزی، عدالت‌طلبی و تدبیر سیاسی. شاخص‌های هویت ملی مانند میهن‌دوستی، عدالت‌خواهی، ایثار و وفاداری در کتاب‌ها پررنگ بوده و تأثیر مثبتی بر دانشآموزان دارند، هرچند شاخص خردورزی و تحلیل مسائل اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش نشان می‌دهد که شخصیتپردازی شاهنامه ظرفیت بالایی برای تقویت هویت ملی، تربیت اخلاقی و انگیزه فرهنگی نسل جوان دارد و تأکید می‌کند که ارائه تحلیل‌های عمیق‌تر و فعالیت‌های مکمل آموزشی می‌تواند اثرگذاری این متون را افزایش دهد.
دانلودها
مراجع
1. Alimoradi M. The Role of Literary Texts in Strengthening Children's Identity: A New Approach in Educational Training. A New Approach to Children's Education. 2025;7(3):e227570.
2. Nematollahi A. A Rereading of the Character of Tus from a Freudian Perspective (A Freudian Reading of the Character of Tus in the Shahnameh). Bi-quarterly Journal of Contemporary Persian Fiction Criticism. 2021;7(2):123-32.
3. Masoumipour F, Farrokhfar F. An Analysis of Characterization Features in the Illustrations of the Shahnameh of Tahmasp. Negareh. 2021;16(57):45-61.
4. Yari S, Qaraei F. A Comparative Study of the Epic Characters 'Karne' and 'Sohrab' in the Mahabharata and Ferdowsi's Shahnameh. Comparative Religions and Mysticism Studies. 2024;8(2):53-78.
5. Edalat Kashi F, Ja'farieh M. A Narrative and Psychological Analysis of Six Characters from the Heroic Period of the Shahnameh. Pahlavani Literature. 2023;1(1):31-46.
6. Kalhori K, Hashemian L. An Examination of the Components of Hope in the Two Characters Gev and Kamous-e Kashani from Ferdowsi's Shahnameh Based on Snyder's Theory. Iranian Studies Journal. 2024;23(45):277-97.
7. Ghadiani M, editor A Study of the Character of Seductive Women in Ferdowsi's Shahnameh and Their Similarity to Femme Fatales in Film Noir. International Conference on Language, Literature, History, and Civilization; 2020.
8. Zaheri Abdovand E, Safari J. The Regressive Journey of the Characters Salm, Tur, and Rostam in the Shahnameh Based on McKee's Principle of Opposition. Interdisciplinary Research on Persian Language and Literature. 2022;1(1):237-55.
9. Bakhtiari M, Nikmanesh M, Faghih Malek Marzban N. Testimonialism in the Shahnameh. Kohannameh Adab-e Parsi (Ancient Journal of Persian Literature). 2022;13(1):87-122.
10. Khaledi H, Elhami S, editors. An Examination of Manifestations of Fear in Ferdowsi's Shahnameh. International Conference on Language, Literature, History, and Civilization; 2021.
11. Ali Beigi Sarahali V, Ramezani A. A Psychological Critique of Women in the Shahnameh Based on Jung's Theory (Focusing on the Characters of Gordafarid, Katayoun, and Tahmineh). Persian Language and Literature (Former Journal of the Faculty of Literature, University of Tabriz). 2021;74(244):186-216.
12. Ranjah A, Khorrami M, Khasi M, Hamidi A, editors. The Role of Academic Counseling in Promoting Student Personality. International Conference on Management Research, Education, and Training in Education; 2023.
13. Qobadi Farzan MH, Qobadi Farzan F, editors. The Influence of Teachers and Parents in Creating and Shaping Students' Desirable Personalities and Their Adaptation to Society in the Elementary School Period. National Conference on Management, Psychology, and Behavioral Sciences; 2022.
14. Amiri Farzad M, Mohammadi Mirazizi MR, Qobadi A. A Study of the Relationship Between Social Maturity, Academic Engagement, and Personality Traits in First and Second-Level High School Students. Journal of Research and Innovation in Education and Development. 2024;4(1):185-203.
15. Tanha Z, Momeni Mofrad M, Nasiri Zadeh M. The Effect of Shahnameh Reading on Aggression, Social Skills, and National Identity of Adolescents. Psychological Studies of Adolescents and Youth. 2021;2(2):70-7.
16. Sotoudeh A, Moradi S, Namdari G, editors. A Study of the Role of the Shahnameh in Culture and National Identity. International Conference on Language, Literature, History, and Civilization; 2023.
17. Davoudi Moghadam F, Yaqubi MA. Manifestations of the Shahnameh in the Literature of Resistance and National Identity of Afghanistan. Literature of Resistance. 2024;16(30):167-205.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 دیار رفاعی
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
